Ομιλία του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητή Χρίστου Κίτα
στην τελετή αναγόρευσης του αείμνηστου τ. Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
Τάσσου Παπαδόπουλου
σε Επίτιμο Διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης
15 Μαΐου 2009
Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Κυρία Παπαδοπούλου και άλλα μέλη της οικογένειας,
Με αισθήματα ιδιαίτερης τιμής και ειλικρινούς συγκίνησης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών πραγματοποιεί σήμερα στον ιερό αυτόν χώρο, όπου ζωντανεύουν οι μνήμες των μεγαλύτερων μορφών του Ελληνισμού, την τελετή της αναγόρευσης του αείμνηστου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσου Παπαδόπουλου σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου μας. Μια τελετή με πολυσήμαντους και βαθείς συμβολισμούς. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος κατά την μακρά αγωνιστική και πολυκύμαντη διαδρομή του στις λεωφόρους και τις ατραπούς των πεπρωμένων της φυλής μας, κατόρθωσε με όσα έπραξε, με όσα είπε και με όσα οραματίσθηκε, να μετουσιωθεί σε σύμβολο αρετής και ήθους ελληνικού. Συνδύαζε χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς σύνεση, τόλμη, παρρησία, θάρρος, συνέπεια και ανένδοτη προσήλωση στα δημοκρατικά ιδεώδη και τα ανθρώπινα δικαιώματα και, προπάντων και κυρίως, εμπνεόταν από γνήσιο και άδολο πατριωτισμό.
Είχε ακράδαντη πεποίθηση ότι η ελληνική παιδεία, η παιδεία γενικότερα, δεν αποτελεί μόνο το μέγα και δραστικό όπλο κατά της λήθης αλλά και το μοναδικό ελιξήριο της κοινωνικής και εθνικής ανανέωσης, της αναγέννησης και της προόδου. Την πεποίθησή του αυτή υλοποίησε έμπρακτα ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με την εκπαιδευτική πολιτική που εφήρμοσε. Έναυλα ηχούν στα αφτιά μου οι εξαγγελίες του μόλις πριν λίγα χρόνια, κατά τα εγκαίνια του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Κύπρου στη Λεμεσό, στα οποία είχα την τύχη να παρευρεθώ, εξαγγελίες για την αύξηση κατά 30% σχεδόν των δαπανών για την παιδεία, με συναίνεση και στήριξη όλων των πολιτικών δυνάμεων της Μεγαλονήσου. Ήταν κατεξοχήν άνθρωπος και πολιτικός της παιδείας, ο Τάσσος Παπαδόπουλος, μιας παιδείας, με τη βαθύτερη και πιο ουσιαστική έννοια και λειτουργία της, ως παραγωγού δηλαδή και μετάδοσης γνώσης, αλλά και δημιουργού πολιτισμού.
Είχε την αγαθή τύχη να φοιτήσει στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, λίκνο και εστία υψηλής ποιότητας παιδείας στην Κύπρο, για να συνεχίσει λαμπρές νομικές σπουδές στην Αγγλία, που τις αξιοποίησε με άκρως επιτυχή άσκηση του επαγγέλματος τού δικηγόρου, σε νεαρή ηλικία. ΄Ηταν η φλογερή εποχή που η φλόγα της ελευθερίας και ο πόθος της εθνικής αποκατάστασης είχε πυρακτώσει τις καρδιές και είχε συνεγείρει τις συνειδήσεις των αδελφών μας στη Μεγαλόνησο και κυρίως της νεολαίας.
Ο Τάσσος Παπαδόπουλος έσπευσε από τους πρώτους να συμμετάσχει στον απελευθερωτικό αγώνα, ως τομεάρχης της ΕΟΚΑ στη Λευκωσία και εν συνεχεία ως Πρόεδρος του πολιτικού κλάδου της ΠΕΚΑ (Πολιτικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα). Συμμετέσχε με θάρρος, με τόλμη, με αποφασιστικότητα αλλά και υπευθυνότητα. Τις ίδιες αρετές επέδειξε και μετά το τέλος του Αγώνα όταν, αν και νεότατος, ύστερα από επιλογή του Εθνάρχου Μακαρίου μετέσχε στην Ελληνοκυπριακή αντιπροσωπεία για τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου και μάλιστα, δεν δίστασε να εκφράσει τη διαφωνία του. Και εν συνεχεία, ως ένας από τους συντάκτες του πρώτου συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως πρώτος υπουργός εσωτερικών, ήταν ο θεμελιωτής της εσωτερικής έννομης τάξης και ο βασικός συντελεστής του περάσματος από την αποικιοκρατία, στην Ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία. Ως Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθιερώνει θεσμούς που υπηρετούν το κοινωνικό σύνολο και γίνεται ουσιαστικά πολύ ενωρίς ο θεμελιωτής του κράτους προνοίας στην Κύπρο, που αποτελεί κατάκτηση όμοια αυτής των πλέον προηγμένων κοινωνιών της Ευρώπης. Για πάρα πολλά χρόνια διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Λεβέντη του οποίου είναι γνωστή η προσφορά στην Παιδεία και τον Πολιτισμό της Κύπρου και της Ελλάδος.
Η μετέπειτα πορεία του ως συνιδρυτή με τον Γλαύκο Κληρίδη, του Ενιαίου Κόμματος, ως μέλους της βουλής των Αντιπροσώπων και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου, χαρακτηρίζεται από συνέπεια προς στις αρχές και τις αξίες του δημοκρατικού πολιτεύματος και της αναζήτησης λύσεων στα διαρκώς αναφυόμενα προβλήματα, με βάση τη δικαιοσύνη και τη βιωσιμότητα, αλλά και χωρίς απεμπόληση του πόθου για εθνική αποκατάσταση. Η στάση του κατά το εγκληματικό πραξικόπημα του 1974 ήταν συνεπής με την ως τότε πορεία του. Συνελήφθη και φυλακίσθηκε από τους πραξικοπηματίες και υπέστη πολλές ταλαιπωρίες.
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας ο ρόλος του Τάσσου Παπαδόπουλου συνεχίζεται αναβαθμισμένος, εντός και εκτός της Κύπρου. Στις προεδρικές εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου του 2003 εκλέγεται πέμπτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπογράφει τη συνθήκη προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για την προώθηση της οποίας είχε συμβάλει καθοριστικά ως πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Βουλής. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα πέτυχε την ψήφιση 600 νομοθετημάτων τα πλείστα των οποίων με ομόφωνες αποφάσεις της Κυπριακής Βουλής.
Καθοριστική ήταν η συμβολή του Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου στην απόρριψη με τη συντριπτική πλειοψηφία του 76% του γνωστού σχεδίου Ανάν. Από το ιστορικό διάγγελμά του προς τον Κυπριακό λαό επιτρέψτε μου να σας διαβάσω λίγες γραμμές.
«…….Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ, λέει με τρεμάμενη φωνή ο Τάσσος Παπαδόπουλος.
Συνεκτιμώντας όλα τα δεδομένα με ψυχραιμία και αντικειμενικότητα, αλλά και με πλήρη συναίσθηση της ιστορικότητας των στιγμών και το βάρος της ευθύνης που μου αναλογεί, λυπούμαι ειλικρινά γιατί δεν μπορώ να αποδεχθώ και να υπογράψω το Σχέδιο Ανάν όπως, τελικά, διαμορφώθηκε.
Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω Κοινότητα χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς, και σε αναζήτηση κηδεμόνα. Και όλα αυτά έναντι κενών, παραπλανητικών, δήθεν, προσδοκιών. ΄Εναντι της ανεδαφικής ψευδαίσθησης ότι η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Έλληνικέ Κυπριακέ Λαέ, συνεχίζει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας,
Στη ζυγαριά του ΝΑΙ και του Όχι, πολύ βαρύτερες και πολύ πιο επαχθείς θα είναι οι συνέπειες του ΝΑΙ.
Σε καλώ να απορρίψεις το σχέδιο Ανάν.
Σε καλώ να πεις στις 24 του Απρίλη ένα δυνατό ΟΧΙ.
Σε καλώ να υπερασπιστείς το δίκαιο, την αξιοπρέπεια και την ιστορία σου.
Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην Ιστορία, στο παρόν και το μέλλον της Κύπρου και του λαού μας, σε καλώ να μην υποθηκεύσεις το μέλλον στην πολιτική βούληση της Τουρκίας.
Να προασπιστείς την Κυπριακή Δημοκρατία, λέγοντας ΟΧΙ στην κατάλυσή της. Να συστρατευτείς για μια νέα, πιο ελπιδοφόρα πορεία επανένωσης της πατρίδας μας μέσα από την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση».
Εξοχώτατε Κύριε Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας,
Κυρίες και κύριοι,
Η σημερινή τελετή θα μπορούσε να έχει γίνει πολύ πιο πριν. Η ομόφωνη απόφαση της Συγκλήτου ύστερα από ομόφωνη πρόταση του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης είχε ληφθεί στο τέλος του 2007. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος αρνήθηκε κατηγορηματικά να γίνει τότε η τελετή επειδή είχε αρχίσει η προεκλογική περίοδος για τις προεδρικές εκλογές στις οποίες ήταν υποψήφιος. Η πολιτική ευθιξία και η δημοκρατική του ευαισθησία αποτελούν δείγμα και υπόδειγμα συμπεριφοράς δημοσίου ανδρός, που τόσο ανάγκη έχει σήμερα ο δημόσιος βίος μας.
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών που κατά την έκφραση του πρώτου Πρύτανή του, Κων/νου Σχινά «ήταν ο αμφικτυονικός δεσμός των απανταχού της γης επιστημόνων και φιλεπιστημόνων Ελλήνων» με ιδιαίτερη τιμή περιλαμβάνει και τυπικά από σήμερα στη χορεία των επιτίμων διδακτόρων του τον αείμνηστο αγωνιστή, πολιτικό και πνευματικό άνθρωπο Τάσσο Παπαδόπουλο. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος κατά την απόφαση της Συγκλήτου και διαβάζω από αυτήν: «καθ’ όλη τη μακρά περίοδο της συμμετοχής του στα δημόσια πράγματα της Κύπρου έχει προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τον ελληνισμό και σε όλους όσοι οπουδήποτε της γης αγωνίζονται για την επικράτηση των αρχών της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας. Ακόμη αξίζει να επισημανθεί, συνεχίζει η απόφαση της Συγκλήτου, ότι η όλη του προσφορά και συμπεριφορά χαρακτηρίζεται από απόλυτη συνέπεια και προσήλωση στις αρχές και τις αξίες που συνιστούν διαχρονικά τον πυρήνα του πολιτισμού μας».